رانت ۴۰۰۰ میلیارد تومانی عرضه نهاده دامی در بازارگاه
دامداران و مرغداران برای دریافت ذرت با نرخ رسمی، ناچار به پرداخت ۱۰ هزار تومان زیرمیزی و ۳۹۰۰ تومان به حسابهای توافقی هستند؛ که علاوه بر ایجاد رانت چهار هزار میلیارد تومان برای چند شرکت خاص، تورم گوشت را ۳۲۰ درصد افزایش داده است.
به گزارش خبرگزاری فارس، سامانه بازارگاه که برای توزیع عادلانه نهادههای دامی با ارز ترجیحی 28 هزار و 500 تومانی طراحی شد حالا در دولت چهاردهم، به کانون رانت و زیرمیزی تبدیل شده و شاید برخی با این اقدامات، برای از بین بردن شفافیت، به دنبال برچیدن سامانه بازارگاه هستند.
دامداران و مرغداران گزارش میدهند برای دریافت ذرت با نرخ رسمی 11 هزار و 300 تومان، ناچارند ۱۰ هزار تومان اضافه بپردازند و چهار هزار میلیارد تومان رانت سالانه ایجاد میشود، در حالی که عرضه قطرهچکانی و دلالی، تولید را فلج کرده است.
براساس گزارشهای میدانی از اتحادیههای دام و طیور، سامانه بازارگاه از ۱۳۹۸ تاکنون، بیش از ۱۰ میلیارد دلار ارز ترجیحی برای واردات ذرت، سویا و کنجاله جذب کردهاما شفافیت آن زیر سؤال رفته.
یک دامدار در ورامین گفت: «ذرت در بازارگاه 11 هزار و 300 تومان ثبت میشود اما برای تحویل، ۳۹۰۰ تومان به حساب شرکت واردکننده و ۱۰ هزار تومان به حساب توافقی واریز میکنم. مرغداران استان فارس هم در گزارش مشابهی گفتند: «یک ماه منتظر ذرت هستیم اما صادرکنندگان مجوز عرضه، نهاده را به نام کسی صادر میکنند که خبر ندارد؛ قیمت نمایشی است و عرضه قطرهچکانی.»
این رانت، ساختاری است در دولت چهاردهم شکل گرفته است. واردکنندگان با ارز ارزان، ذرت درجه دو وارد میکنند و فقط چند شرکت (حدود ۱۰ مورد) بازار را میچرخانند. در شش ماه گذشته، درآمد آنها برابر کل سالهای قبل بوده و تهدید میکنند: «وارد نخواهیم کرد».
گفتنی است، سامانه بازارگاه در دولت قبلی، وجود داشت اما به دلیل از بین رفتن انحصار تامین، نهاده در 1402 به وفور موجود بود و سامانه کاملاً شفاف. حتی نهاده در بازار، به زیر قیمت مصوب آمد اما به گفته قائممقام اسبق وزیر جهاد کشاورزی، بازگشت انحصار با انتصاب افراد بیتجربه در وزارت جهاد کشاورزی، مشکلات تامین نهاده را ایجاد کرد. برای اصلاح، پیشنهاد این وضع پیشنهاد شده که افراد کاربلد، جایگزین تیم فعلی شوند و انحصار شرکتها شکسته شود.